Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2013

Γιώργος Καγιαλίκος – Εννέα Κρυμμένα Τραγούδια



Μια παρουσίαση που θα έπρεπε να είχε γίνει αρκετό καιρό πριν καθώς ο δίσκος κυκλοφόρησε εδώ και έναν περίπου χρόνο και τα τραγούδια που περιέχει ακούγονται συχνά στις εκπομπές μου, στο ραδιόφωνο.

Και πώς να μην έχει ενδιαφέρον ο δίσκος όταν ήδη από τα πρώτα πράγματα που προσέχεις, αφού διαβάσεις τους στίχους είναι ένα σημείωμα του Νίκου Κυπουργού του οποίου η γνώμη έχει δεδομένη βαρύτητα. Λέει λοιπόν: «Έρχεται και μου φέρνει τα τραγούδια του ένας ευγενής νέος που μοιάζει περισσότερο μπασκετμπολίστας παρά μουσικός, κι όμως, με το πρώτο τραγούδι του, σκέφτομαι, να κάτι που χαίρομαι να το ακούω και που αξίζει να βρεθεί τρόπος να το χαρούν κι άλλοι».


Ξεκίνησα με την περιγραφή αυτή γιατί είναι ακριβής, τόσο για την ευγένεια όσο και για το ύψος! Το σημαντικότερο όμως είναι η ακρίβεια στο γεγονός της ευχάριστης ακρόασης η οποία στην περίπτωση του Νίκου Κυπουργού δρομολόγησε και το δίσκο.

Για τις μουσικές σπουδές του και ότι έχει σχέση με τον Γιώργο Καγιαλίκο μπορεί να πληροφορηθεί κανείς από την ιστοσελίδα του: www.kagialikos.gr .

 

Εννέα κρυμμένα τραγούδια λοιπόν ή πιο σωστά πρώην κρυμμένα και που ευτυχώς έχασαν την κρυψώνα τους βρίσκοντας την οδό της δημοσιοποίησης. Πρόκειται για μια σαφώς λυρική δουλειά, με όμορφες μελωδίες και διακριτική ενορχήστρωση με βιολί, φλάουτο, τσέλο, όμποε, σαξόφωνο, κοντραμπάσο. Τραγούδια μιας έκδηλης ευαισθησίας που τραγουδάει προσεκτικά ο ίδιος και ένα ερμηνεύει με τον δικό της, χαρακτηριστικό τρόπο η Έλλη Πασπαλά.

 «Πεφταστέρι», «Σε κλέβει ο άνεμος», «Ένα πρωί», «Νύχτα μου», πολύ όμορφα τραγούδια, χαμηλών τόνων (μεταφορικά) και σε στίχους ευτυχώς ταιριαστούς και ανάλογου επιπέδου από τον ίδιο, τον Νεόφυτο Δάνο και τον Γιώργο Σκόκα. Το τραγούδι με τη φωνή της Έλλης Πασπαλά «Ωκεανός» δίνει με την ομορφιά και των δύο ένα επιπλέον ελκυστικό ηχόχρωμα στο δίσκο.
Ο δίσκος κλείνει με ένα τρυφερό νανούρισμα που διατηρεί το ενδιαφέρον και στιχουργικά και ακουστικά, ενώ στο κλείσιμο του ίδιου του κομματιού υπάρχει ένα «θέμα για βιολί και πιάνο» που αφήνει τις καλύτερες εντυπώσεις για το τέλος, δίχως λόγο και επικεντρώνοντας στη μελωδία.


Το εξώφυλλο του δίσκου φιλοτέχνησε για το δίσκο ο Karolis Dedura.

Με δύο κουβέντες, δίσκος που αξίζει την προσοχή του κοινού που ψάχνει καλά τραγούδια.

*Στην ιστοσελίδα του Γιώργου Καγιαλίκου μπορεί να ακούσει κανείς και νέα τραγούδια του σε ποίηση Νικηφόρου Βρεττάκου, πριν αυτά κυκλοφορήσουν και σε ψηφιακό δίσκο.

Σάββατο 19 Ιανουαρίου 2013

Παρασκευάς Καρασούλος – Τρείς Τελείες



Η συλλογή στίχων του Παρασκευά Καρασούλου με τίτλο «Τρεις τελείες» κυκλοφόρησε πρόσφατα από την εταιρεία «Μικρή Άρκτος». Επειδή συνήθως, και όχι αδίκως, έχουμε πολλά δυσάρεστα να πούμε για τις εταιρείες, καλό είναι η αντικειμενικότητά μας να μην είναι φειδωλή στην έκφραση όταν πρόκειται να αποδώσει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Και αυτό γιατί, στις μόλις είκοσι  μουσικές κυκλοφορίες που έχει στο ενεργητικό της η Μικρή Άρκτος – οφειλόμενη και σε μια μεγάλη περίοδο ανάπαυλας -  έχει δώσει εξαιρετικές δουλειές, μουσικά, έχει αναδείξει νέα ταλέντα με τις «ακροάσεις της Μικρής Άρκτου» και τελευταία, με την συνεργασία με την Ecm, φέρνει στην Ελλάδα κάθε δίσκο της αξιολογότατης αυτής εταιρείας. Αυτό όπως που έχει καταφέρει η Μικρή Άρκτος περισσότερο απ’ όλα είναι να είσαι βέβαιος σχεδόν από την αισθητική του εξωφύλλου και όλου του cd ότι είναι δική της κυκλοφορία. Από το ιστορικό πλέον «Μικρή Πατρίδα», ιστορικό και για τη μουσική αλλά και για την τόσο ιδιαίτερη συσκευασία και του δίσκου και του cd, μέχρι το πιο πρόσφατο, πέρα από του Καρασούλου, την υπέροχη επανέκδοση του δίσκου του Νίκου Κυπουργού «Τα μυστικά του κήπου» όλες οι κυκλοφορίες της είναι καλλιτεχνικές προτάσεις του πλέον υψηλού επιπέδου. Πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η Μικρή Άρκτος δεν έκανε ποτέ εκπτώσεις ποιότητας.


Σε ανάλογο επίπεδο κινείται και αυτή η κυκλοφορία με τις συνεργασίες του Παρασκευά Καρασούλου τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια που βρίσκεται στην δισκογραφία, αρχής γενομένης από το 1987. Τριπλό cd συνεπώς με τραγούδια που σφράγισαν το μουσικό τοπίο των ετών αυτών, που πολλοί πιθανόν να μην γνωρίζουν ότι ανήκουν στιχουργικά στον Καρασούλο, κάτι που δυστυχώς συμβαίνει συχνά με στιχουργούς. Συνθέτες όπως ο Γιώργος Ανδρέου, ο Θοδωρής Οικονόμου, ο Στέφανος Κορκολής, ο Νίκος Κυπουργός, ο Θέμης Καραμουρατίδης, ο Δημήτρης Μαραμής και άλλοι, δίνουν το παρών μαζί με εξέχοντες τραγουδιστές όπως η Μαρία Δημητριάδη, ο Παντελής Θεοχαρίδης, η Δήμητρα Γαλάνη, Ο Μάριος Φραγκούλης, ο Γιώργος Νταλάρας, η Μόρφω Τσαϊρέλη κ.α.

Οι στίχοι του Καρασούλου διαπνέονται σαφώς από ένα έντονο ποιητικό υπόβαθρο, κάτι που ίσως εξηγεί και τις πολύ όμορφες μελοποιήσεις που έχουν οι στίχοι του. Με την πρώτη ματιά εντύπωση προκαλεί η απουσία ενός από τα πιο όμορφα τραγούδια που έχει γράψει, το «Μαγικό βουνό», σε μουσική του Θύμιου Παπαδόπουλου. Πιθανόν να είναι θέμα δικαιωμάτων. Κατά τα άλλα, στα 45 τραγούδια του βιβλίου-cd, το οποίο περιλαμβάνει και όλους τους στίχους των τραγουδιών αυτών, θα βρει κανείς και θα διαβάσει, καταθέσεις ψυχής και περιγραφές συναισθημάτων εκφρασμένα με έναν απέριττο, λιτό αλλά ουσιώδη τρόπο. Στίχοι γραφή προσωπική στη «Ζωή με το κομμάτι», στη «Φιλήσυχη ζωή»,  στην «Παλίρροια», στο «Τον εαυτό του παιδί», στο γλυκό «Τέτοια παράξενη ομορφιά». 
Ξεχωριστά θέλω να αναφέρω την «Προσευχή της βάρκας», ειδικά σε αυτήν την πολιτική περίοδο. Μια πολύ συγκινητική ποιητική καταγραφή αισθημάτων με αφορμή ένα γεγονός από τα πολλά που συμβαίνουν δυστυχώς και άλλοτε έρχονται στο φως και άλλοτε όχι: «σαπιοκάραβο δουλεμπόρου βυθίστηκε αύτανδρο ανοιχτά της Μυκόνου» διαβάζουμε δίπλα στους στίχους του τραγουδιού.
 Ξεχωριστά όμως θα αναφέρω και το «Ερωτικό». Είναι ένα τραγούδι που πιστεύω πως κινείται στα επίπεδα του «Μεγάλου Ερωτικού», αν και σαφώς πολύ διαφορετικό. Εξαιρετικοί ερωτικοί στίχοι, ο Γιώργος Ανδρέου γράφει καταπληκτική μουσική με απροσδόκητες αρμονίες και πτώσεις και, επιστέγασμα,  ο Παντελής Θεοχαρίδης ερμηνεύει με ανεπανάληπτο τρόπο ένα από τα καλύτερα τραγούδια της καριέρας του και ένα από τα πιο ερωτικά τραγούδια όλων των εποχών.


Ο δίσκος εντέλει έχει ενδιαφέρον πολλαπλό. Αποτελεί πρώτιστα μια αποτύπωση της δισκογραφικής παρουσίας του Παρασκευά Καρασούλου. Είναι επίσης μια πολύ όμορφη συλλογή τραγουδιών που εκτός από best of του ιδίου είναι best of γενικότερα, αφού είναι τραγούδια τα οποία έκαναν - και κάνουν -  τη δική τους επιτυχημένη διαδρομή. Δεν είναι, με άλλα λόγια, τραγούδια που χαρακτηρίζονται από ωραίο λόγο και αυτό είναι όλο· ευτυχώς “έτυχαν” γενικότερης αναγνώρισης συνιστώντας συνεπώς ένα σύνολο από πολύ ακουσμένα και αγαπημένα τραγούδια. Τέλος, το βιβλίο-cd περιέχει τρία θαυμάσια έργα του Ανδρέα Γεωργιάδη, ένα από τα οποία κοσμεί το εξώφυλλο. 

Αλλά γιατί «Τρεις τελείες»; Τρείς τελείες –εμμονές, όπως γράφει ο ίδιος στο εισαγωγικό σημείωμα. Τρία cd, τρεις ενότητες (χρόνος, τρόπος και πρόσωπο για τα ίχνη της προσωπικής ταυτότητας του Παρασκευά Καρασούλου). “Είναι στην πραγματικότητα οι τρεις κυρίαρχες  «δημιουργικές εμμονές» του στιχουργού που λειτούργησαν ως άξονες έμπνευσης και δημιουργίας του στην πορεία των είκοσι πέντε αυτών χρόνων”.



         Χέρσα λιβάδια, οι λεωφόροι που περνάς
         κι οι ουρανοξύστες, ανεμόμυλοι που τρίζουν
         τις πανοπλίες των εχθρών σου μην κοιτάς
         μόνο το φόβο τους στα μάτια που γυαλίζουν.

Σάββατο 12 Ιανουαρίου 2013

Vassilis Tzavaras – Enclosure


Tο όνομα του Βασίλη Τζαβάρα ίσως δεν είναι τόσο γνωστό σε όσους δεν άκουσαν τον πρώτο του προσωπικό δίσκο «Songs in  a room». Η δισκογραφική του παρουσία όμως τον βρίσκει σε συγκροτήματα ή project με  πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Οι «Ocassional Dream», ή αν προτιμάτε οι «Περιστασιακό Όνειρο», έδωσαν υπέροχα δείγματα δουλειάς, όπως και οι «Take The Money And Run» σε διαφορετικό ύφος, και σε ακόμα πιο διαφορετικό ύφος το «Project 37» και οι «4+1». Δε Θα αναφέρω περισσότερα για το καθένα από αυτά για έναν και μόνο λόγο: είναι τόσο ωραίες οι δουλειές αυτές που για το καθένα θα μπορούσα να αφιερώσω μια ξεχωριστή και αναλυτική ανάρτηση. Όσοι δεν έχετε ακούσει κάτι από αυτά καλό θα ήταν να σπεύσετε.


Εδώ όμως αναφερόμαστε στη πιο πρόσφατη προσωπική δουλειά του Βασίλη Τζαβάρα με τίτλο «Enclosure» που κυκλοφόρησε προς τα τέλη της προηγούμενης χρονιάς. Από το γεγονός πως κυκλοφόρησε από το DNA Label καταλαβαίνει κανείς πως ηχητικά κινείται σε δρόμους πολύ μακρινούς από το «Περιστασιακό Όνειρο» και τους «Take The Money And Run».  Ο ήχος εδώ είναι καθαρά πειραματικός. Ότι ακούγεται όμως στο δίσκο είναι αποτέλεσμα ενός και μόνο οργάνου: της κιθάρας. Ήχοι κιθάρας τροποποιημένοι με εκατοντάδες τρόπους και ένα μουσικό αποτέλεσμα υποβλητικό  τοποθετούν τον ακροατή στο μέσο μιας άναστρης νύχτας με ήχους και νότες να μπερδεύονται σε ένα τοπίο άγνωστο, μυστικό - που θα έλεγε και ο Σαββόπουλος.

Το cd, το οπoίο είναι μινιμαλιστικού σχεδιασμού – cardboard, χωρίζεται σε δύο μέρη, σαν βινύλιο: Το πρώτο μέρος, ή η πρώτη πλευρά, ονομάζεται “Boundaries” (Mε ενοχλούσε πάντα η παρουσία μόνο αγγλικών τίτλων σε ελληνικά, μη αγγλόφωνα cd). Αποτελείται από τέσσερα θέματα με μέσο όρο τα έξι λεπτά. Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει αρχικές ηχογραφήσεις στο σπίτι, με το Digital recorder του Βασίλη Τζαβάρα οι οποίες στη συνέχεια επεξεργάστηκαν ηχητικά και προστέθηκαν και άλλα μέρη, εφέ και ήχοι, πάντα με αρχική πηγή την κιθάρα.

Στο δεύτερο μέρος που ονομάζεται «Thresholds» οι αρχικές ηχογραφήσεις έγιναν σε στούντιο όπως και η υπόλοιπη επεξεργασία. Και στις δυο περιπτώσεις όμως, και αυτός είναι ο παρονομαστής της ηχογράφησης, οι βασικές ιδέες είναι αυτοσχεδιασμοί και όχι συγκεκριμένα μουσικά θέματα που γράφηκαν σιγά-σιγά και νότα-νότα. Επίσης και στις δύο περιπτώσεις είναι σαν να μπαίνεις σε ένα διαφορετικό δωμάτιο, με άλλο μουσικό περιεχόμενο αλλά κυρίως όσον αφορά στον τρόπο εκπομπής του ήχου και λιγότερο στην γενικότερη πρόσληψή του. Στη γενικότερη, γιατί στο «Thresholds» υπάρχει μια λυρικότητα, ίσως και μια νοσταλγία, ενώ το πρώτο μέρος είναι πιο σκοτεινό, στοιχειωμένο. Τα δύο θέματα του δεύτερου μέρους εξ’ άλλου εξελίσσουν τη μουσικότητά τους σε μεγαλύτερη έκταση. Δύο δεκαπεντάλεπτα κομμάτια με πιο έντονο συναίσθημα, πιο εσωτερικά, χωρίς τις εντάσεις του πρώτου μέρους.


Αυτή η εικόνα με τα δωμάτια παραπέμπει πάντως στην λογική του «Songs in a room» για το οποίο ο ίδιος είχε πει: «Εδώ και μερικά χρόνια είχα την ιδέα του «music in a room» η οποία προέκυψε επειδή η μουσική που άκουγα, που έπαιζα και έγραφα εκείνη την εποχή γινόταν σε ένα ισόγειο δωμάτιο με πολλά παράθυρα. Το δωμάτιο αυτό ήταν σαν σκηνικό, άκουγα μουσική και οι περαστικοί έριχναν μια ματιά μέσα, άκουγαν κι αυτοί. Άλλες φορές χάζευα τους περαστικούς, χάζευα τη βροχή και πρόσεχα τους ήχους απ’ έξω. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε το «music in a room», καταρχήν με μουσικές, με αυτοσχεδιασμούς, ακροάσεις, απόπειρες, πειραματισμούς και βέβαια επειδή συνυπήρχε η μουσική με το τραγούδι, πολύ σύντομα προέκυψε το «songs in a room».
Μετά μετακόμισα σε άλλο δωμάτιο όχι πια ισόγειο, χωρίς πολλά παράθυρα και μέσα σε αυτό ξεκίνησα να καταγράφω κάποια τραγούδια. Κάποιες διασκευές αρχικά, τις οποίες χρόνια δοκίμαζα ή στις οποίες μετά από χρόνια κατέληξα και κάποια δικά μου τραγούδια. Το δικό μου δωμάτιο χωράει συνήθως νυχτερινά ή ακόμα και μεταμεσονύκτια τραγούδια, χαμηλόφωνα, για να μην ενοχλήσω τους γείτονες, τους δίπλα. Και νομίζω ότι όλη αυτή η ατμόσφαιρα οδήγησε στην ιδέα αυτού του δίσκου. Ήθελα να μεταφέρω όσο το δυνατόν πιο πιστά αυτή την αίσθηση κι έτσι ξεκίνησα μια μοναχική διαδικασία με δοκιμές, αλλά σιγά-σιγά νομίζω προέκυψε ο βασικός κορμός αυτού του δίσκου.
Μετά από λίγο προέκυψε ανάγκη να φύγω από αυτό το δωμάτιο και να πάω σε ένα άλλο, σε ένα στούντιο».
(Συνέντευξη στην Έφη Αγραφιώτη στο
tar στο οποίο και ο ίδιος είναι συνεργάτης).
  

Ο Βασίλης Τζαβάρας έδωσε μια ακόμα πλευρά της προσωπικότητάς του. Από τις μελωδίες στους ήχους, από τα τραγούδια στη μουσική χωρίς στίχο, από τον αυτοσχεδιασμό με άλλους στον αυτοσχεδιασμό με τον εαυτό του και την κιθάρα του. Ο πειραματικός ήχος του είναι γι’ αυτούς που ψάχνουν κάτι περισσότερο, κάτι που ξεφεύγει από τα συνηθισμένα και απευθύνεται σε πιο ανοιχτούς ακροατές. Το βασικό όμως είναι πως το αποτέλεσμα έχει σαφώς μουσικό ενδιαφέρον και λόγω του τρόπου καταγραφής και επεξεργασίας αλλά φυσικά και λόγω της τελικής ακρόασης.

Ειρήσθω εν παρόδω, κυκλοφόρησε και η συνεργασία του με τον Μιχάλη Νιβολιανίτη στο cd «Apousia».