Γιώργος Σταυριανός – Η νέα αφήγηση του κόσμου (βιβλίο)

Ο Γιώργος Σταυριανός είναι ένας από τους πολύ αγαπημένους μουσικούς, δικούς μου αλλά και γενικότερα. Οι δίσκοι του είναι από τους πιο πολυακουσμένους και τα τραγούδια του είναι μικρά διαμάντια, σε κάθε καινούργια του δουλειά. Η μουσική του εκπέμπει μια σπάνια ευαισθησία, όπως και οι στίχοι που πολλές φορές γράφει ο ίδιος.

Λιγότερο γνωστή στο ευρύ κοινό είναι η ακαδημαϊκή του πορεία, ανάμεσα στα άλλα και γιατί η μουσική του πλευρά αφορά προφανώς περισσότερο κόσμο. Ο Γιώργος Σταυριανός είναι λοιπόν διδάκτωρ της Σχολής Γραμμάτων και Ανθρωπιστικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Νανσύ ll της Γαλλίας και πτυχιούχος φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σήμερα διδάσκει μαθήματα πολιτισμού, Τέχνης και Φιλοσοφίας της Τέχνης στο τμήμα Βαλκανικών Σπουδών και στη σχολή Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας. Με αυτή του την ιδιότητα θα ασχοληθούμε σήμερα.

«Η νέα αφήγηση του κόσμου» λοιπόν ο τίτλος του βιβλίου, με επεξηγηματικό υπότιτλο «περιπλάνηση στα μονοπάτια της Επιστήμης και της Τέχνης». Που αναφέρεται λοιπόν το βιβλίο του Σταυριανού; Την απάντηση έδωσε ήδη ένας άνθρωπος που εκτιμώ ιδιαίτερα και που πολλά βιβλία του βρίσκονται στη βιβλιοθήκη μου, ο καθηγητής της Ιστορίας της Τέχνης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ο Μιλτιάδης Παπανικολάου. Λέει λοιπόν: «Στο νέο του βιβλίο ο Σταυριανός καταπιάνεται με τα δυσκολότερα ζητήματα που έχουν απασχολήσει τον άνθρωπο, καθώς ασχολείται με διαχρονικά ερωτήματα, όπως είναι η σχέση του ανθρώπου με το Σύμπαν, όπου κυριαρχούν οι πλέον δυσνόητες απόψεις για τα φυσικά φαινόμενα, ερωτήματα για τις ψυχολογικές και ψυχοφυσικές λειτουργίες του ανθρώπινου μυαλού καθώς και η διαλεκτική σχέση του ανθρώπου με τη μεταφυσική, τη θεολογία και τις θεοφυσικές δοξασίες. Το ενδιαφέρον στοιχείο στην πολλαπλή προσέγγιση του Σταυριανού με τα πράγματα είναι ο ιστορικός χρόνος, που τον χειρίζεται με μια πραγματική μαεστρία, κινούμενος με άνεση πότε στο παρελθόν που το επικαιροποιεί εύστοχα και πότε στο μέλλον που το ενεργοποιεί με όρους σύγχρονους και φαινομενικά ρεαλιστικούς.
Μήπως και η τέχνη, όπως και ο πολιτισμός δεν έχουν την τιμητική τους;»

Η προσέγγιση του Σταυριανού είναι μια προσέγγιση που σε καθηλώνει, ανεξάρτητα με το που επικεντρώνει κανείς το ενδιαφέρον του ή ποιο είναι το γνωστικό του αντικείμενο, πραγματοποιώντας μια διδακτική διαδρομή εν μέσω τεχνών και επιστημών και συνθέτοντας μια ολιστική θεώρηση απτή από κάθε τομέα της διανόησης ή της αίσθησης.

Ο Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, καθηγητής Φιλοσοφίας του τμήματος θεολογίας του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών γράφει στο προλογικό σημείωμα: «Μου αρέσει να χαρακτηρίζω την εποχή μας ως περίοδο της κυριαρχίας αυτών που βλέπουν την ανθισμένη μυγδαλιά με τα μάτια του ξυλοκόπου. Δεσπόζει ο άνθρωπος ως “Ζώον έχον” χωρίς “λόγον”, χωρίς καρδιά, μόνον γεμάτος ανάγκες, ατέλειωτες, ακόρεστες, υπερτιμημένες. Ο φίλος Γιώργος Σταυριανός ανήκει σ’ αυτούς που υιοθετούν το “Μυγδαλιά, μίλησέ μου για το Θεό, κι η μυγδαλιά άνθισε” που δε μετρούν τη λάμψη του κανδηλιού συγκρίνοντάς την με το φως του προβολέα, σ’ αυτούς που ξέρουν ότι ένα χελιδόνι φέρνει τελικά την άνοιξη, ότι μια στιγμή μπορεί να αποκαλύψει την αιωνιότητα»

Αυτή η περιγραφή για το συγγραφέα είναι ακριβώς και η εικόνα που σχηματίζει κανείς διαβάζοντας το βιβλίο. Μια καθαρή ματιά σε ολόκληρο το σύμπαν αποτυπωμένη σε 450 και πλέον σελίδες, ένα χαρακτηριστικό παράρτημα έγχρωμων εικόνων με πίνακες του Dali, του Picasso και άλλες εικόνες σχετικές φυσικά με το θέμα, και συνολικά μια πολύ καλαίσθητη έκδοση.

«Τι είναι τελικά αυτό το βιβλίο;», αναρωτιέται ο Μιλτιάδης Παπανικολάου. «Είναι ένα φιλοσοφικό δοκίμιο, ένα κοσμολογικό αφήγημα ή ένα ιστορικο-πολιτιστικό πόνημα, διανθισμένο με επιστημονικούς όρους και με ασυνήθιστα τολμηρούς και οικουμενικής εμβέλειας συμβολισμούς; Το βιβλίο του Σταυριανού είναι αυτά και ακόμα περισσότερα, ικανοποιώντας και τους πλέον απαιτητικούς αναγνώστες».

(Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σταμούλη)